FR EN NL

vertaling / woordenboek Lingala - Nederlands

congo rdc
Zin :

alle woorden met de tag gezondheid & ziekte
bokonomakanza - zeldzaam
ziekte, handicap vloek
tags :
item 10 voorbeelden (bandakisa zómi) ...
manguele mpe kisi ezali te po na kobatela moto azua VIH to bokono ya SIDA te.
Er is geen vaccin, noch een medicijn om iemand te beschermen tegen het oplopen van HIV of de ziekte AIDS.
bokono ya sukali
diabetes (suikerziekte)
ndako ya bokono
hospitaal
moninga na nga aza na bokono
Mijn vriend is ziek
bangungi oyo bakoki kopesa yo bokono
Die muggen kunnen je een ziekte geven.
abelaka bokono ya ndeke
Ze lijdt aan epilepsie.
kopesa mwana na ngai bokono te.
Geef mijn kind geen ziekte.
mobali na yo azali na bokono ya SIDA.
Je man heeft AIDS.
mwana na yo aza na bokono ya mpongi.
Uw kind heeft de slaapziekte.
aza kobela bokono ya ebola
Ze lijdt aan de ebola ziekte.
andere woorden met de tag 'gezondheid & ziekte' : bokono, bonsíngá, ebúbú, elúmbú, emimi, féfele, nkísi, moyoyo, monganga, ndúndu, pulúpulú, sikama, maládi, nganga, lopitalo, kisi, dáwa, maba, bukabuka, mánguele, kokosola, mángwelé, kintuntu, libosono, lokesu, lolanda, malali, mbasu, mingayi, mino, mobosono, mokoni, mpela, sopísi, minoi, pela, pela, mpela, gilípi, litókó, mpulúpulú, mpóti, evímba, matókó, mobeli, ebola, mapata
bonsíngá
epilepsie
tags :
ebúbú
een mute
tags :
elúmbú, mv. bilumbu (klasse 7/8 : e- / bi-)
albino
albinos
albinos
© wikimedia
synoniemen : ndúndu
tags :
ndúndu, mv. bandundu (klasse 9/2 : - / ba-)
albino


mv. bandundu
een provincie van de Democratische republiek Congo, zie bandundu
ndundu
ndundu
© Feije Riemersma
fièrement ndundu
fièrement ndundu
src : google images
albinos
albinos
© wikimedia
synoniemen : elúmbú
tags :
emimi, mv. bimimi (klasse 7/8 : e- / bi-)
doofstom
emimi
emimi
© whatsapp
zie ook : bába
tags :
féfele, mv. bafefele (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
koorts
tags :
nkísi, mv. bankisi (klasse 9/10 (2) : - / - (ba-) : meervoud onveranderlijk uit contekst (of informeel/modern ba-))geuite medeklinker
kisi, mv. bakisi (klasse 1a/2 : - / ba-)
amulet, talisman, fetish
medicatie
remedie
nkisi ya ngungi
nkisi ya ngungi
© pvh (Letitia Nkanza Kalawuma)
synoniemen : dáwa
zie ook : nganga-kisi
tags :
item 11 voorbeelden (bandakisa zómi na mókó) ...
kisi ya mino.
tandpasta
nganga kisi ( nganga-kisi )
heler, genezer
manguele mpe kisi ezali te po na kobatela moto azua VIH to bokono ya SIDA te.
Er is geen vaccin, noch een medicijn om iemand te beschermen tegen het oplopen van HIV of de ziekte AIDS.
kisi ya moselu
glijmiddel
kombo na yesu eleki kisi
De naam van Jezus is beter dan een medicijn
lolenge boni ebongi bayebisa yo pona otika komela kisi oyo
Hoe moet men je laten weten om te stoppen met dat medicijn te nemen ?
ebongi omela bankisi na yo pona obika.
Je moet je medicijnen nemen om te genezen.
nalingaka komela nkisi te.
Ik neem niet graag medicijnen.
kende kosombela ngai kisi
Ga me medicijnen kopen
mama, mela bakisi na yo oyo munganga apesi.
Mama, neem je medicijnen die de dokter je voorgeschreven heeft.
nkisi ya ngungi
product tegen muggen (muggenmelk)
item Article : medeklinkers
In het Lingala hoor je soms "nsoso" en soms hoor je "soso". Je zou kunnen de indruk krijgen dat
het vrij te kiezen is of men de beginletter m of n wel of niet gebruikt wanneer het woord begint met twee medeklinkers,
maar eigenlijk is hier een regel voor :

In het Lingala kan de beginletter m of n weggelaten worden voor woorden die beginnen met mp, nt, ns of nk.
(de stemhebbende medeklinkers - FR: Les consonnes sonores)

NK
nkama / kamacent
nkingo / kingocou
nkisi / kisimédicament
nkulutu / kulutuaîné
nkoba / kobatortue
MP
mpinzoli / pinzolilarme
mpo / popour
mpamba / pambanul
mpuku / pukusouris
mpongi / pongisommeil
NS
nse / sedessous
nsoso / sosopoulet
nsambo / sambosept
nsango / sangoinformation
nsinga / singafil
NT
ntina / tinaimportance
ntolo / tolotorse
ntalo / talovaleur
ntango / tangotemps
ntaba / tabachèvre

In de andere gevallen is de beginletter verplicht.
(de stemloze medeklinkers - FR: Les consonnes sourdes)

NG
nguyapouvoir
ngaimoi
ngandabar
ngubaarachide
ngulucochon
MB
mbokavillage
mbelicouteau
mbetulit
mbilapalmier
mbisipoisson
ND
ndakomaison
ndekocousin
ndakisaexemple
ndumbaprostituée
ndundalégume
NZ
nzotocorps
nzetearbre, baton
nzelachemin
nzungumarmite
nzalafaim
NY
nyeiexcrément
nyosorien
nyokaserpent
nyamaanimal
nyongodette


moyoyo, mv. miyoyo (klasse 3/4 : mo- (mu-) / mi- : objecten)
snot
miyoyo
miyoyo
© yayacanada
tags :
andere woorden met de tag 'lichaam' : bongó, bontólo, ebángá, lobebú, ebekú, ebelo, ebóbó, eboló, edádá, elongi, enama, esóngó, kíngó, libéle, liboló, libolongo, libumu, lifuni, likata, lokolo, lino, linzáka, lipeka, lisisa, liso, lisókó, litáma, litoyi, lokéto, lolemo, loposo, makilá, mandéfu, lisásámbá, lobebo, mbunzu, moyoyo, mofáti, mokongo, mongóngó, mopanzí, mosapi, motéma, mupende, monoko, mutolo, motó, nkúki, tólo, nzóto, poso, pótá, nsima, losúki, zólo, litói, lomposo, lobôko, lisu, kunza, kovo, lolému, súki, engóngólo, monzômbâ, nkíngó, ntólo, mompúlúlú, likundú, motolú, mosopó, libale, mosómba, likáká, etindi, mopende, búnya, lolemu, mbángá, mingayi, motshopo, zémi, etambe, libandi, likosi, linu, lopiko, libundi, lokíkí, manduta, muika, mopiko, nkunki, sóka, soyi, lolemo, lokéto, mpótá, lotó, monsisá, mutema, libondi, goró, lotókó, mpanzí, litolú, motoló, ndéfu, mimbebo, mokunza, mposo, lokíkí, nsóka, monpúlúlú, ebebú, liliká, mataku, mosai, libinzi
nganga, mv. banganga (klasse 1a/2 : - / ba-)
monganga, mv. minganga (klasse 3/4 : mo- (mu-) / mi- : objecten)
munganga, mv. minganga (klasse 3/4 : mo- (mu-) / mi- : objecten)Kinshasa versie
mónganga, mv. banganga (klasse 1/2 : mo- (mu-) / ba- (personen))
deskundige, goochelaar, arts, dokter, genezer, marabout
na epayi ya monganga ya mino
na epayi ya monganga ya mino
src : bikeriderlondon
zie ook : nganga-mayele, nganga-nzambe, nganga-kisi
tags :
item 10 voorbeelden (bandakisa zómi) ...
nganga nzambe ( nganga-nzambe )
Priester, abt, religieuze dienaar van God
nganga kisi ( nganga-kisi )
heler, genezer
nganga mayele ( nganga-mayele )
wijze expert
Likambo munene eluka banganga Gezegde/uitdrukking (niet letterlijk vertalen)
Een groot probleem 'vraagt' om experts (een probleem groot zijnde...)
nazokende epayi ya munganga atala liso na ngai. nazomona malamu te.
Ik ben naar de dokter aan het gaan zodat hij naar mijn ook kijkt. Ik zie niet goed.
munganga alobi ebongi omela mayi mingi.
De dokter zei, het is goed om veel water te drinken.
nazoyoka lino pasi ebongi nakende epayi ya munganga
Ik heb tandpijn. Ik moet bij de dokter gaan.
munganga alobi ke nakotikala ekomba
De dokter zei dat ik steriel zal blijven.
mama, mela bakisi na yo oyo munganga apesi.
Mama, neem je medicijnen die de dokter je voorgeschreven heeft.
monganga ya mino.
tandarts
pulúpulú, mv. bapulupulu (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
mpulúpulúgeuite medeklinker
diarree, dysenterie
imodium Anti-Diarrhée
imodium Anti-Diarrhée
© McNEIL-PPC, Inc.
diarrhea
diarrhea
© Dana
tags :
item 2 voorbeelden (bandakisa míbalé) ...
pulupulu ya makila
dysenterie (diarree met bloed)
pulupulu ya nsomo
cholera
sikama
Paronychia
nagelriemontsteking is een etterende ontsteking in een vinger of teen
tags :
maládi, mv. bamaladi (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
malali (klasse 6 : ma-)
maládi, mv. bamaladi (klasse 1a/2 : - / ba-)niet officieel meervoud (informeel)
ziekte
tags :
item 3 voorbeelden (bandakisa mísáto) ...
maladi ya ndeke
epilepsy (lit. "the birds' disease", the convulsions are compared with the agony of a chicken. It's also the title of a song by Werrason)
leki ya Jean azali maladi
De kleine zus van Jean is ziek.
kolumba monoko solo eza maladi to te ?
Is stinken uit de mond een ziekte of niet ?
andere woorden met de tag 'leenwoord: frans' : aliméti, avió, balé, biló, biríki, bisikíti, butó, bwáto, buzí, dalapó, fóti, fotó, kwíti, lángi, piké, piné, sodá, sukali, maládi, tiké, avoká, soséti, búlé, kodamer, kotoker, dilekitele, fétí, kamaladi, kaminio, lapolo, lífelo, soméle, pantalo, somisi, moyen, melesi, semísi, mopao, courant, tur, biró, er, pantalon, sucré, botine, ke, avyó, îfó, kurá, maséle, kompaní, kaminyó, kamyó, veló, boáto, danzer, petite, jus
lopitalo
ziekenhuis
maternité de Kintambo
maternité de Kintambo
© pvh
l'hôpital de la sucrière à Kwilu-Ngongo
l'hôpital de la sucrière à Kwilu-Ngongo
© pvh
l'hôpital de la sucrière à Kwilu-Ngongo
l'hôpital de la sucrière à Kwilu-Ngongo
© pvh
tags :
item 6 voorbeelden (bandakisa motóbá) ...
bamemi yo na misalisi ya mabangu na lopitalo ya pene na yo
Ze hebben je naar de spoedhulp gebracht in het hospitaal kort bij jou.
nawuti kotala mama bokilo na lopitalo
Ik kom van schoonmoeder te zien in het hospitaal
Nazokende na mwana na ngai na lopitalo. Azobela.
Ik ga met mijn kind naar het ziekenhuis. Hij is ziek.
Papa na ye atongisi lopitalo moko ya monene na mboka.
Zijn vader heeft een groot hospitaal laten bouwen in het dorp.
basengi mbongo ebele kuna na lopitalo.
Ze vroegen veel geld daar in het hospitaal.
Nayoki nzoto mingayi. Nake na lopitalo
Ik voel me niet goed. Ik ga naar het hospitaal.
dáwa, mv. badawa (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
medicijn
synoniemen : nkísi
tags :
maba (klasse 6 : ma-)
lepra
tags :
bukabuka
polio, polio (een ziekte)
tags :
mánguele
mángwelé (klasse 6 : ma-)
vaccin, immunisatie
tags :
item 2 voorbeelden (bandakisa míbalé) ...
kokata manguele
vaccineren
manguele mpe kisi ezali te po na kobatela moto azua VIH to bokono ya SIDA te.
Er is geen vaccin, noch een medicijn om iemand te beschermen tegen het oplopen van HIV of de ziekte AIDS.
kokosola, regelmatige constructie (stam : kosol) (klasse 15 : ko- (werkwoorden))
hoesten
kokosola
kokosola
src : google images
zie ook : kósúkósú
tags :
item 1 voorbeeld (ndakisa mókó) ...
aza kokosola mingi.
Hij hoest veel.
kintuntu
mazelen
tags :
libosono
handicap
afgeleiden : mobosono
tags :
lokesu
hoesten
zie ook : kósúkósú
tags :
lolanda
visuele beperking
tags :
mbasu
weke delen necrose dat vaak van invloed op de onderste ledematen en armen
Buruli-ulcus


link : https://nl.wikipedia.org/wiki/Buruli-ulcus
mbasu
mbasu
src : cool beans!
tags :
mingayi
mingai
onaangenaam gevoel (pijn)
afgeleid van : ngayi, ngai
tags :
item 2 voorbeelden (bandakisa míbalé) ...
Nayoki nzoto mingayi. Nake na lopitalo
Ik voel me niet goed. Ik ga naar het hospitaal.
Oyoki mingai na mabele
Heb je pijn in de borsten ?
mino
drugs
tags :
item 1 voorbeeld (ndakisa mókó) ...
Bazali kobatela mino malamu te, mosusu esila ngala mpe mosusu balambi yango na ndenge elongobani te.
Men bewaart de medicijnen niet goed, andere zijn vervallen en andere bereidt men met niet conforme methodes.
mobosono
gehandicapte
afgeleid van : libosono
tags :
mokoni
ziek met
tags :
mpela, mv. bampela (klasse 9/10 (2) : - / - (ba-) : meervoud onveranderlijk uit contekst (of informeel/modern ba-))geuite medeklinker
pela, mv. bapela (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
pela, mv. bapela (klasse 9/2 : - / ba-) (informeel meervoud)
mpela, mv. bampela (klasse 9/2 : - / ba-) (informeel meervoud)geuite medeklinker
adem, ademhaling
(regen) seizoen, jaar
steiging (van het waterniveau)
epidemie

methode/manier (voir lolenge)
tags :
item 2 voorbeelden (bandakisa míbalé) ...
na likolo pela moko awa na nse moko te akokani na yo na nguya na kembo yo 'za nzambe
in de hemel als hier beneden is er geen een die gelijkt op jouw in kracht en glorie, je bent God.
pela moko / pelamokoGezegde/uitdrukking (niet letterlijk vertalen)
op dezelfde manier als..., zoals..., volgens...
item Article : datums
Les tijden/datums

De dagen van de week
1maandagmokolo ya liboso / mokolo ya yambo
2dinsdagmokolo ya mibale
3woensdagmokolo ya misato
4donderdagmokolo ya minei
5vrijdagmokolo ya mitano
6zaterdagmokolo ya póso / mokolo ya saba / mokolo wa kombo
7zondagmokolo ya eyenga / mokolo ya lomingo


De maanden
1januarisanza ya liboso / yambo
2februarisanza ya mibale
3maartsanza ya misato
4aprilsanza ya minei
5meisanza ya mitano
6junisanza ya motobayuni
7julisanza ya samboyuli
8augustussanza ya moambe
9septembersanza ya libwa
10oktobersanza ya zomi
11novembersanza ya zomi na mókó
12decembersanza ya zomi na mibalé


jaar
jaar 2013 mobu mwa nkóto míbalé na zómi na mísáto

mobu ya 2013


Allerlei
dagmokolo
weekmpóso
maandsanza
jaarmobu/mbula/mpela
avondmpokwa
nachtbutu
middagnzanga
ochtendntongo
vandaaglelo
gisterenlobi (eleki)
morgenlobi (ekoya)

In Congo, dicht bij de evenaar, zijn er geen 4, maar 2 seizoenen.

De seizoenen
droog seizoentángo ya elanga
regenseizoentángo ya mbúla
sopísi, mv. basopisi (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
soort geslachtsziekte
Gonorroe, druiper
tags :
minoi
medicijnen
tags :
gilípi, mv. bagilipi (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
griep
tags :
item 1 voorbeeld (ndakisa mókó) ...
gilipi ya ndeke
vogelgriep
litókó, mv. matoko (klasse 5/6 : li- / ma-)
matókó, mv. bamatoko (klasse 9a/10a (2) : - / - (ba-) : meervoud uit contekst (of informeel/modern ba-), niet met n-/m-)
conjunctivitis (bindvliesontsteking)
kisi ya matoko
kisi ya matoko
src : videojug
synoniemen : mpóti
tags :
mpóti, mv. bampoti (klasse 9/10 (2) : - / - (ba-) : meervoud onveranderlijk uit contekst (of informeel/modern ba-))
conjunctivitis (bindvliesontsteking)
zie ook : bipoti
synoniemen : litókó
tags :
evímba, mv. bivimba (klasse 7/8 : e- / bi-)
gist

schurft (huidaandoening)
...
...
src : google images
afgeleid van : kovímba
tags :
andere woorden met de tag 'keuken' : biríka, dongódongó, fúlu, káwa, liki, lútú, masanga, mbelí, míliki, molangi, mongwa, kania, kobalula, nzúngu, pilipili, sáni, sukali, zibolateur, kópo, kokálinga, kobalola, lúto, etumbelo, mondóndó, vére, mántéka, madída, kikalungu, makusa, mbabula, mbilika, mungua, mutalaka, sume, zibulatere, ngai, pili-pili, litúká, zibolatéle, elúbu, soda, evímba, ngombo, gombo, sani, nkupidi, zibulateur, sinda, mondóngó, mundóngó, limbondó, kupidi, mazulu
mobeli, mv. babeli (klasse 1/2 : mo- (mu-) / ba- (personen))
een zieke
afgeleid van : kobéle, kobéla
tags :
ebola
Ebola is een vervorming van Legbala ("wit water" in de Ngbandi taal)

Ebola is de naam van een rivier in de DR Congo. In 1976 leent ze haar naam aan het
virus dat ontdekt werd in een dorp niet ver van waar de rivier voorbij kwam.
ebola (virus)
ebola (virus)
src : Taringa!
tags :
item 1 voorbeeld (ndakisa mókó) ...
aza kobela bokono ya ebola
Ze lijdt aan de ebola ziekte.
mapalata, mv. bamapalata (klasse 9/10 (2) : - / - (ba-) : meervoud onveranderlijk uit contekst (of informeel/modern ba-))
mapata
tinea capitis (hoofdhuidschimmel)
een besmettelijke hoofdhuidschimmel, die vooral bij kleine kinderen opduikt (kleuters)
mapata (tinea capitis)
mapata (tinea capitis)
© Grook Da Oger
tags :
item 1 voorbeeld (ndakisa mókó) ...
Tala bamapalata na mutu na ye, eza pasi
Kijk naar de infecties op zijn hoofd, 't is triest.
e-mail : dic@lingala.be
 

interessante filmpjes : lingala facile 2018 lingala facile 2019
privéleven & cookies